Aantal risicomeldingen faillissementsfraude neemt toe

 

Presentaie: Jarl Kuiper advocaat/curator

Den Haag – Het aantal risicomeldingen van faillissementsfraude neemt toe. Dat blijkt uit de evaluatie van Wet controle op rechtspersonen (Wcr) die minister Opstelten van Veiligheid en Justitie vandaag aan de Tweede Kamer stuurde. In 2013 zijn 137 risicomeldingen gemaakt en  797 netwerktekeningen verstrekt. Opstelten constateert dat er de afgelopen periode veel ervaring is opgedaan met de nieuwe mogelijkheden die de wet biedt en dat er daarnaast expertise is opgebouwd bij het vaststellen van risico’s op misbruik van rechtspersonen.  Het toezicht op rechtspersonen is een van de instrumenten in de aanpak van faillissementsfraude.

In 25 jaar is de pakkans bij faillissementsfraude nog steeds minder dan 2%, terwijl het om miljarden gaat. Curatoren zijn wel bereid aangifte te doen van fraude, maar dit is nog veel te beperkt.  Aangiftes worden door politie en justitie lang niet altijd in behandeling genomen. Leveranciers wantrouwen elkaar steeds meer en de maatschappelijke ellende wordt alleen maar groter.

Curator Jarl Kuiper vertelt over zijn ervaring in de praktijk en geeft een voorbeeld van een fraudezaak die door zijn kantoorgenoot al in 2009 werd aangegeven, mede wegens het ontbreken van de administratie. “Vorige maand kwamen weer 6 zaken voor de rechter in een zogenaamde “themazitting”, waaronder het faillissement van Ravicar. De indruk van de curator in dat faillissement was dat het hier een zogenaamde “katvanger” betrof. De administratie was verdwenen.  De officier van justitie eiste 60 uur werkstraf waarvan 30 uur voorwaardelijk. De rechter achtte het feit wel wettig maar niet overtuigend bewezen en besloot tot vrijspraak.” Oud officier van justitie Dato Steenhuis hekelt justitie die ondanks de verhoogde budgetten onvoldoende presteert. Volgens Steenhuis worden de vonnissen die rechters uitspreken steeds milder met lagere straffen en vaker vrijspraak. Volgens curator Kuipers blijkt dat slechts een 50-tal rechercheurs faillissementsfraude bestrijdt bij bedrijven, terwijl er voor de bestrijding van uitkeringsfraude door de burgers meer dan 1150 rechercheurs worden ingezet. “Het fraudebedrag bij de faillissementsfraude lag in 2005 tussen de 600 miljoen en 3 miljard euro, bij uitkeringsfraude was dat toen slechts 160 miljoen. Uit deze cijfers blijkt dat de verhoudingen zoek zijn” Kuiper voegt toe: “Faillissementsfraude is in veel gevallen verdomd moeilijk om aan te tonen. Krijg je vinger er maar eens achter. Een dergelijk onderzoek duurt lang en kost veel tijd en geld. Bijstandsfraude is in dat opzicht vaak veel makkelijker op te sporen.”

DailyChannelTV filmde vorige maand in het Paleis van Justitie de gehele themazitting en zet de vonnissen van politierechter mr. H. Steenhuis aan het eind van het programma op een rij. U kunt zo zelf oordelen.

Minister van Veiligheid en Justitie Ivo Opstelten

Minister van Veiligheid en Justitie Ivo Opstelten

Wij hebben minister Opstelten (justitie) de onderstaande vragen voorgelegd. Zijn antwoorden kunt u hier lezen:

Uit gesprekken en van curator Jarl Kuiper begrepen wij dat al 25 jaar de pakkans op faillisementsfraude minder dan twee procent is. Hoe kan deze pakkans nog steeds zo laag zijn ondanks de verhoogde budgetten voor justitie? 25 jaar is naar onze mening wel erg lang, zo heeft onderzoek van Zembla uitgewezen.

Dit percentage is een schatting op basis van oude onderzoeken en gedateerde cijfers en is niet meer actueel. Op dit moment wordt gewerkt aan een beter overzicht. Het Openbaar Ministerie maakt afspraken met de politie over de registratie van de aantallen zaken. De minister heeft eind vorig jaar toegezegd hierover de Tweede Kamer te zullen informeren.

Criminaliteit mag niet lonen. De pakkans moet sowieso omhoog en daar wordt dan ook volop aan gewerkt. In het in maart gepubliceerde Nationaal Dreigingsbeeld Georganiseerde Criminaliteit en de reactie van de minister daarop is hierover wederom richting Tweede Kamer gecommuniceerd. Faillissementsfraude vergt een geïntegreerd aanpak met aandacht voor preventie, toezicht, bestuurlijke en strafrechtelijke handhaving. Dit moeten we samen doen en kan niet alleen door de overheid. De integrale aanpak is het beste, omdat fraudevormen zich op velerlei terreinen voordoen en ook vele verschijningsvormen kennen. Door een integrale aanpak kunnen potentiële fraudes beter worden voorkomen en kunnen er meer fraudeurs worden aangepakt. Bovendien hebben ondernemers zelf ook een verantwoordelijkheid.
De aanpak van faillissementsfraude staat hoog op de agenda en er is een samenhangend pakket van maatregelen in werking gesteld om met alle betrokken partijen meer faillissementsfraudeurs te stoppen en om dit soort fraude zoveel mogelijk te voorkomen. Zo is in maart dit jaar een wetsvoorstel voor advies naar verschillende instanties gestuurd om frauderende bestuurders straks met een civielrechtelijk bestuursverbod steviger aan te pakken om te voorkomen dat zij het handelsverkeer verder schade toebrengen. In november vorig jaar heeft de minister voorstellen voor aanscherping van de Faillissementswet naar de Tweede Kamer gestuurd om deze vorm van financieel-economische criminaliteit beter aan te pakken en in het voorjaar van 2012 heeft de minister diverse concrete maatregelen aangekondigd, zoals een leidraad voor financieel rechercheurs om hun kennis van faillissementsfraude te vergroten en om de opsporing van relatief eenvoudige zaken te vergemakkelijken. Ook zijn er meer middelen beschikbaar gesteld om civiele aansprakelijkheidsprocedures bij onbehoorlijk bestuur mogelijk te maken door curatoren door de Garantstellingsregeling Faillissementscuratoren te herzien en toegankelijker te maken en is geïnvesteerd in het toezicht op rechtspersonen. Voor een slagvaardiger aanpak is inmiddels geregeld dat de FIOD de grotere en complexe faillissementsfraudezaken behandelt. De aandacht richt zich op zaken met een grote maatschappelijke impact. Daarbij wordt vooral gekeken naar de beroepsfraudeurs en de zaken met veel slachtoffers. In overleg met het OM doet de politie de relatief eenvoudige zaken om hier een snellere aanpak te bewerkstelligen. Het parket Den Haag loopt hierin voorop. Het OM werkt nu ook aan een landelijke uitrol van deze ‘Haagse aanpak’. (Resultaat eind december 2012 was dat parket en politie in De Haag e.o. 40 zaken in behandeling hebben genomen. Daarvan waren toen al 13 zaken door de politierechter behandeld en daar zijn straffen uit gekomen variërend van een voorwaardelijke taakstraf, tot taakstraffen en onvoorwaardelijke gevangenisstraf van 6 maanden) Daarnaast bestaat nu ruim een jaar het centraal meldpunt faillissementsfraude, waar curatoren terecht kunnen met hun melding/aangifte en terugkoppeling krijgen op wat er met hun signalen gebeurt bij de FIOD. Verder wordt er gewerkt aan de inrichting van een centraal aandeelhoudersregister, zodat makkelijker te achterhalen wordt wie zich schuilhoudt achter een besloten vennootschap (BV), niet-beursgenoteerde naamloze vennootschap (NV) of een constructie met meerdere vennootschappen.
Hoe is het mogelijk dat voor de bijstandsfraude er 1150 rechercheurs zijn en voor de faillissementsfraude waar miljarden verdampen, er slechts 50 rechercheurs zijn?
Het vorige kabinet heeft al besloten te zorgen voor meer specialistische kennis bij de politie als het gaat om financieel-economische fraude (dus naast faillissementsfraude ook voor witwaspraktijken, vastgoedfraude, etc.). Hierdoor is al begonnen met het opschroeven van het aantal fte’s voor dit speciallisme naar ongeveer 1100 (tegen 585 fte in december 2012). Dit gaat over de financieel-economische specialisten bij de politie; daarnaast houdt de FIOD zich natuurlijk bezig met de relatief complexe zaken.

Is de heer Opstelten het ook eens met oud officier Dato steenhuis dat er te lichte straffen worden gegeven?
Vaak gaat het om verschillende delicten bij faillissementsfraude en zaken verschillen van geval tot geval. De minister kan en wil niet treden in het oordeel van de rechter.

Professionele presentatie voor bedrijf of organisatie, mail naar: business@dailychanneltv.com

Geplaatst op 2014.01.23 in DailyDenHaag, DailyNederland, Maatschappij, Misdaad